Met deze 12 tips voorkom je dat je defensief wordt
Je weet vast hoe het is om in een gesprek plotseling defensief te reageren. En misschien weet je ook al wel dat defensief zijn onproductief is en je luister skills niet ten goede komt. En dat goed luisteren één van de belangrijkste ingrediënten is voor gezonde relaties.
Hoe beter je luistert, hoe meer je in verbinding bent met je partner, je collega, vrienden en familie. Wil jij je luistervaardigheden verbeteren dan is de belangrijkste eerste stap dat je stopt met jezelf defensief opstellen. Dit is zeker niet makkelijk, het verlangt namelijk een flinke dosis zelfmanagement. Leren observeren waarom jij doet wat je doet en wat jij ervoor nodig hebt om de controle (over een ander) los te laten. Inzien wat jij nodig hebt om jezelf volledig te vertrouwen, en vanuit zelfvertrouwen jezelf open te stellen voor een ander.
Op het moment dat je merkt dat je defensief gedrag vertoont, niet meer luistert en hierdoor uit verbinding gaat; sta dan eens stil bij deze 12 tips en pas ze toe.
1. Herken en benoem
Iedereen voelt zich weleens defensief. Vaak ga je automatisch op zoek naar ‘fouten’ bij een ander, zodat je de ander onderuit kunt halen en je eigen statement kunt maken. Een defensieve houding ontstaat vanuit een intern ‘verdedigingsmechanisme’: misschien voel je je persoonlijk aangevallen, schiet je maag in de knoop, gaat je hartslag omhoog, begin je rode vlekken te vertonen, of voel je de irritaties opkomen. Leer de signalen herkennen en benoem wat iets met jou doet. Zo kun je er bewust voor kiezen afstand te doen van dat (negatieve defensieve) gevoel. In plaats van je defensief op te stellen, stel je je door het benoemen van wat iets met jou doet juist open voor de ander.
2. Focus op je ademhaling
Je kunt onmogelijk naar iemand luisteren als je ‘verhit’ bent. Adem rustig wat dieper in en uit zodra je jezelf defensief voelt worden. Doe dit terwijl de ander praat en voor jij zelf reageert. Als het je niet lukt je om jezelf direct te kalmeren, neem dan even een korte time-out. Zolang je in de fight or flight mode zit, komen de woorden van de ander niet goed bij je binnen. Je kunt dan even niet meer helder nadenken waardoor je geneigd bent je daadwerkelijke emoties te maskeren. En met jouw ‘masker’ op nodig je direct het ‘masker’ van de ander uit en ga je uit verbinding.
3. Onderbreek de ander niet
Laat de ander uitpraten. Adem nog even diep in en uit en waak ervoor het in te vullen voor de ander.
4. Luister alleen als je hier ruimte voor hebt
Een gesprek aangaan wanneer je er geen ruimte voor hebt doet vaak meer kwaad dan goed. Vraag of jullie het gesprek uit kunnen stellen tot een rustiger moment. Soms is het tijd om tijd te maken, gun jezelf op dit soort momenten je eigen tijd zodat je jezelf kunt herpakken en in rust kunt reflecteren op hetgeen zojuist gebeurd.
5. Stel open vragen
Als je concrete vragen stelt geef je de ander het gevoel dat je echt luistert, en weet je zeker dat je hem of haar goed begrijpt. Dit is niet hetzelfde als iemand ondervragen. Blijf open en nieuwsgierig, en let erop dat je niet op zoek bent naar gebreken of fouten. Denk aan ‘kun je me een voorbeeld geven van een moment waarop je je niet gerespecteerd voelde?’ in plaats van ‘net zei je nog dat ik het soms deed, en nu is ‘t ineens altijd, wat is het nou?’.
6. Ga op zoek naar dingen waar je het mee eens bent
Je wilt een gevoel van samenwerking en begrip creëren. Benoem datgene waar jullie het over eens zijn. Ook al is dat maar 2% van het verhaal. Focus op wat voor jullie beiden belangrijk is.
7. Bied je excuses aan voor jouw deel
Als je een moeilijk moment hebt met je partner, is er bijna altijd wel iets om je excuses voor aan te bieden. Opnieuw: ook al gaat het maar om 2% van het verhaal. Zeg (gemeend) sorry voor jouw aandeel in de situatie. Dit laat je partner zien dat je bereid bent verantwoordelijkheid te nemen. Dit is absoluut niet zwak, er is juist moed voor nodig om je ‘kwetsbaar’ op te stellen.
8. Stop met ‘maar’
Grote kans dat je de neiging hebt je excuses meteen op te volgen met een ‘maar’. Doe dit niet! Hoe verleidelijk het ook is. Zodra je een excuus opvolgt met ‘maar’ ontkracht je deze volledig. En als je een zin begint met ‘maar’ nadat je partner zich net kwetsbaar op heeft gesteld, geef je hem niet het idee dat je luistert en zijn perspectief respecteert. Dus stop met ‘maar’ en vervang deze door ‘en’.
9. Bewaar je kritiek
Reageer niet met kritiek op zojuist gedeelde kritiek. Als je punten hebt die je echt graag wilt benoemen, bewaar deze dan voor een ander gesprek. Dit is een flinke oefening in het overstijgen van je ego en kan voelen alsof je ‘over je heen laat lopen’. Het tegenovergestelde is waar. Je defensieve houding opzijzetten, vereist kracht, volwassenheid en bewustzijn.
10. Laat de ander weten dat je luistert
Ook al lukt het jullie niet de kwestie op te lossen of het eens te worden, laat de ander weten dat je echt luistert naar hetgeen hij zegt. En, misschien nog wel belangrijker: beloof dat je hierover na gaat denken. Idealiter neem jij de verantwoordelijkheid op je om hier – indien nodig – een tweede gesprek voor te plannen.
11. Bewaar jullie verschillen voor later
Als je de noodzaak voelt jezelf te verdedigen, heb je ook mogelijk het gevoel dat alles in dit ene gesprek gezegd moet worden. Onnodig en onproductief. Neem je van tevoren voor dat je op z’n minst een dag gaat nadenken over de punten die de ander inbrengt. Breng bovenstaande tips in de praktijk en als er dingen zijn waar jullie het niet over eens zijn, bewaar deze dan voor een volgend gesprek.
12. Bedank de ander voor het beginnen van het gesprek
Zelfs als je alles wat je hebt gehoord vreselijk vindt. Bedank de ander voor het gesprek. Probeer binnen een dag of twee op het gesprek terug te komen, nadat je rustig hebt kunnen reflecteren op wat je allemaal hebt gehoord. Als het je lukt om je jezelf te managen zodat je vanuit een ok-ok positie de ander te woord kunt staan.
Aanvullend wil ik je meegeven dat de winst zit in focussen op HOE iemand zegt WAT hij zegt. Dit zegt namelijk alles over wat hem/haar motiveert. Wij denken als Nederlanders vaak, dat als we dezelfde taal spreken, we elkaar ook begrijpen. Niets is minder waar. Jij kunt het hebben over de bijtjes en ik kan denken aan de bloemen en een ander misschien wel aan honing.
We kijken allemaal vanuit onze eigen perceptie naar de wereld, hebben onze eigen waarheid, communiceren op onze eigen manier, leren op onze eigen manier en worden ook op verschillende manieren gemotiveerd.
En juist het feit dat we vaak niet inzien dat het voor iedereen anders werkt, maakt dat we uit verbinding gaan. Dat we elkaar niet begrijpen.
Hierdoor ontstaat er ruis op de lijn, oftewel miscommunicatie. En miscommunicatie is stress. En zodra we stress ervaren lukt het simpelweg vaak niet meer om zonder mijn stressmasker open te reageren in plaats van defensief met mijn stressmasker.
Ben jij benieuwd hoe dit precies werkt. Verdiep je dan eens in het Process Communication Model®. Als PCM Trainer en Coach help ik je graag.
Monique Bruil
Eigenaar BSmart Communication / Ontwikkelingspartner / PCM Trainer en Coach / Auteur van het boek ‘In 10 stappen zelfbewuster samenwerken’.
Wil je meer weten over onze diensten? Wij vertellen je graag persoonlijk wat BSmart Communication voor jou en/of jouw bedrijf kan betekenen. Neem gerust contact met ons op.
Alle rechten voorbehouden | BSmart Communication B.V.| Privacy | Algemene voorwaarden | Website door Frank Brinks Online resultaat